I.PHẪU THUẬT  PHACO LÀ GÌ?

Phẫu thuật phaco(Phacoemulsification) tức là dùng năng lượng sóng siêu âm để tán nhuyễn và tách thủy tinh thể đục thành những mảnh nhỏ rồi hút ra ngoài qua một vết mổ nhỏ không cần khâu. Sau đó mắt sẽ được thay vào một thủy tinh thể nhân tạo khác. Đây là một phương pháp phẫu thuật chữa bệnh đục thủy tinh thể thể hiệu quả và ưu việt nhất hiện nay.

II.ƯU ĐIỂM CỦA PHƯƠNG PHÁP PHẪU THUẬT PHACO:

• Nhanh chóng chỉ mất khoảng 7-10 phút cho một cuộc phẫu thuật . Phẫu thuật chữa đục thủy tinh thể không gây đau, không chảy máu và có thể xuất viện ngay trong ngày.
• Vết rạch rất nhỏ(2.2mm) hạn chế tối đa khả năng gây loạn thị.
• Thị lực phục hồi nhanh chóng. Đa số bệnh nhân có thể phục hồi thị lực ngay ngày đầu tiên sau phẫu thuật.
• Độ an toàn cao, giảm được tối đa biến chứng sau khi mổ.

Trường hợp nào sẽ thực hiện phẫu thuật Phaco?

• Áp dụng cho những người mắc đục thủy tinh thể đặc biệt là những người có độ tuổi> 50 tuổi.
• Những người bị cận hoặc tái cận mà giác mạc quá mỏng không thể phẫu thuật bằng Laser.
• Các trường hợp cần phẫu thuật điều trị khúc xạ

III. CÁC LOẠI THỦY TINH THỂ NHÂN TẠO

Thủy tinh thể nhân tạo được phân làm 2 loại chính là thủy tinh thể đơn tiêu và thủy tinh thể đa tiêu.

Thủy tinh thể đơn tiêu:

chủ yếu mang đến tầm nhìn xa rõ, người bệnh cần sử dụng thêm kính để hỗ trợ để nhìn rõ ở khoảng cách gần

Thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu đảm bảo được vấn đề cơ bản là cải thiện thị lực cho bệnh nhân đục thủy tinh thể. Tuy nhiên chúng chỉ duy trì thị lực tốt ở một khoảng cách, thường là khoảng cách nhìn xa.

Do vậy, bệnh nhân sẽ gặp khó khăn cho các hoạt động ở các khoảng cách nhìn trung gian hay nhìn gần như xem ti vi, sử dụng máy tính, đọc sách, sử dụng điện thoại và phải cần sự hỗ trợ của các loại kính đeo.

Hình : IOL đơn tiêu của Alcon

Thủy tinh thể đa tiêu:

có thể giúp người bệnh có tầm nhìn tương đối rõ ràng ở nhiều cự ly gần (30-50cm) – trung gian (50-100cm) – xa (>4m) mà không cần dùng kính hoặc ít khi cần đến kính.

Các loại thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu ra đời là một bước đột phá về công nghệ đã giải quyết được nhược điểm trên của thủy tinh thể nhân tạo đơn tiêu. Tuy nhiên, một số bệnh nhân được đặt thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự lại gặp các vấn đề về rối loạn thị giác như các hiện tượng quầng, chói, lóa, giảm thị lực nhiều khi trời tối, khó sử dụng máy tính hay lái xe, nhìn màu không sắc nét.

Mặt khác, các loại thủy tinh thể nhân tạo đa tiêu cự hiện tại chủ yếu có 2 hoặc 3 tiêu cự, nghĩa là duy trì được độ nét ở 2-3 khoảng cách cố định, còn ở những khoảng cách khác vẫn có độ nhòe nhất định.

1. CÁC BƯỚC PHẪU THUẬT PHACO

• Bước 1:Tra thuốc giãn đồng tử, thuốc kháng sinh và chống viêm trước phẫu thuật.

• Bước 2: Gây tê bề mặt
• Bước 3: Tạo một đường mổ nhỏ khoảng 2.2 mm ở rìa giác mạc.
• Bước 4: Bơm chất nhầy vào bên trong tiền phòng để bảo vệ các tế bào nội mô và các bộ phận khác của mắt.
• Bước 5: Xé bao trước thể thủy tinh thành một vòng liên tục tách nước để cho thể thủy tinh có thể xoay tự do bên trong bao của nó.
• Bước 6: Dùng đầu phaco tán nhuyễn lõi thủy tinh thể bằng năng lượng siêu âm rồi hút toàn bộ nhân đó ra ngoài, để lại một túi bao trong suốt của thể thủy tinh.
• Bước 7: Hút sạch các chất còn sót lại trong túi bao trong suốt của thể thủy tinh rồi đặt lại vào túi bao này một thể thủy tinh nhân tạo. Thủy tinh thể này sẽ nằm yên trong túi bao suốt đời
• Bước 8: Tái tạo lại hình dáng và cấu trúc của tiền phòng, sau đó bơm kháng sinh tiền phòng để chống nhiễm trùng cho mắt sau khi mổ.
•  Bước 9: Tra kháng sinh và băng mắt lại.

Hình: các thao tác phẫu thuật phaco

HƯỚNG DẪN CHĂM SÓC SAU PHẪU THUẬT.

• • Tuy phẫu thuật thay thủy tinh thểđem lại thị lực cho người bệnh nhưng sau phẫu thuật người bệnh cần chú ý chăm sóc mắt sau phẫu thuật một cách khoa học để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh.
  • Sau phẫu thuật, Bệnh nhân sẽ được cấp phát thuốc tra mắt. Người bệnh cần sử dụng thuốc tra mắt(thuốc kháng sinh và nước mắt nhân tạo) theo chỉ dẫn của nhân viên y tế, dùng khăn, giấy mềm sạch để thấm quanh mắt, tránh để dịch trào ngược lại mắt gây nhiễm trùng.
  • Nên đeo kính bảo vệ của bệnh viện phát hoặc kính râm khi ra nắng hoặc khi tiếp xúc với môi trường khói bụi ít nhất trong 1 tuần đầu tiên. Sau 1 tuần phẫu thuật, có thể duy trì việc đeo kính thường để chắn gió, bụi mỗi khi ra đường hoặc điều khiển phương tiện.
  • Người bệnh chưa thể điều khiển phương tiện giao thông vì tầm nhìn chưa hồi phục, sau phẫu thuật 1 tuần, người bệnh có thể lái xe lại.
  • Khi đi ngủ không nên nằm úp mặt, gây áp lực cho mắt.
  • Có thể tập thể dục nhẹ nhàng sau 2 ngày phẫu thuật.
  • Hoạt động bình thường sau 2 tuần phẫu thuật.
  • Người bệnh ăn uống bình thường, nên kiêng rượu, bia, chất kích thích, hoặc có thể ăn theo chế độ mà trước giờ vẫn ăn.
  • Tắm từ cổ trở xuống, tránh nước vào mắt (khi rửa mặt, gội đầu) trong 7 ngày.
  • Trang điểm mắt, làm tóc sau 2 tuần phẫu thuật.
  • Sau phẫu thuật 1 ngày, người bệnh có thể làm việc bình thường, tránh làm việc nặng
  • Sử dụng được với máy tính, đọc sách nếu mắt cảm thấy thoải mái và nghỉ mắt sau mỗi 20 phút làm việc
  • Tái khám đầy đủ, định kỳ 1 ngày, 1 tuần, 1 tháng và 3 tháng sau mổ hoặc theo hẹn của bác sĩ.
  • Nếu cảm thấy đau nhức hoặc bị chảy nhiều dịch (nước mắt) ở mắt phẫu thuật, hãy liên hệ với bác sĩ và bệnh viện.

Tác giả : Trung Tâm Mắt Quốc Tế Phương Đông
( Tư vấn chuyên môn bài viết : BS.CKII Nguyễn Trí Dũng, BS.CKII Phan Tiến Hy )

* Nguồn tham khảo :

Sách “Basic and clinical science course section 11”
Tác giả American academy of Ophthalmology